Hoe stimuleer je het leesplezier van kinderen? Die vraag krijgen we vaak van ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers.

Maak voorlezen nóg leuker met ontwerpstickers
Ontwerpend leren vormt een mooie aanvulling op het (voor)lezen. Ontdek onze nieuwe ontwerpstickers en los samen met de kinderen een probleem uit een boek op!

Ontwerp aan de hand van een verhaal
Bij ontwerpen los je een probleem op door veel verschillende oplossingen te verzinnen en te maken. Het is een activiteit die veel kinderen aanspreekt, want ze ervaren autonomie en ze zijn bezig met het oplossen van een echt probleem. Het doet ertoe. Boeken staan bol van de problemen, want dat maakt ze spannend. Kinderen zijn vaak buitengewoon betrokken bij de mensen en dieren in het boek. Spring daarop in en laat de kinderen aan de hand van een ontwerpopdracht het probleem oplossen.

Hoe stimuleert ontwerpen het leesplezier?
Door te ontwerpen zijn kinderen op een andere manier met een boek bezig. Het ontwerpen prikkelt ze om daarna verder (voor) te lezen, te ontdekken hoe het verhaal verder gaat en te lezen hoe het probleem in het boek zelf wordt opgelost. Boeken met ontwerpstickers bieden de doeners, voor wie lezen een drempel is, een praktische en actieve manier om met een boek te bezig te zijn. Voor kinderen die veel lezen, zorgen boeken met ontwerpstickers juist voor een welkome afwisseling. In beide gevallen groeit het leesplezier.

Hoe zien de ontwerpstickers eruit?
De ontwerpstickers zijn op eenzelfde manier opgebouwd. Je start altijd met een stuk lezen. Hierin ontdek je meer over het probleem. Daarna bekijk je de ontwerpopdracht en verzin je oplossingen. Je maakt je favoriete oplossing(en) door te knutselen, te tekenen of te bouwen met constructiemateriaal. Tot slot lees je verder in het boek en ontdek je hoe het probleem in het boek is opgelost. 

Wil je direct aan de slag?
Download hier onze ontwerpsticker bij het boek ‘Maximiliaan Modderman geeft een feestje’ dat is uitgeroepen tot Prentenboek van het Jaar 2023. Print op stickerpapier en plak voorin het boek. Combineer zo lezen met ontwerpen en help kinderen zich te ontwikkelen tot creatieve denkers en gemotiveerde lezers.  

Werk je bij Kinderopvang 2Samen?
Bestel dan via je locatie-account bij Paagman de boeken ‘Vast’ van Oliver Jeffers, ‘Tim de kleine boswachter’ van Jan Paul Schutten en ‘Ik ben hier’ van Joke van Leeuwen en ontvang ze mét ontwerpsticker.

Blijf op de hoogte
Volg @ontwerpenindeklas op Instagram of Facebook. 

 

 

Wil je kinderen stimuleren om creatief en probleemoplossend te denken? Ga elk seizoen aan de slag met onze speciale ontwerpopdrachten. 

Bereid voor
Print deze Sint en Piet ontwerpopdrachten. Knip de kaarten los. Geef de kinderen individueel of in tweetallen een eigen ontwerpopdracht of ga klassikaal met één ontwerpopdracht aan de slag.

Ontwerpopdracht
Geef de kinderen de volgende opdracht:

1. Lees de ontwerpopdracht.       
2. Verzin een oplossing en …
   – maak met knutselmateriaal of
   – teken met tekenmateriaal of
   – bouw met constructiemateriaal

Nieuwe inspiratie
Laat je elk seizoen inspireren met een vel vol ontwerpopdrachten. Volg @ontwerpenindeklas op Instagram of Facebook. 

Waarom zou je aandacht aan verschillende beroepen besteden? Is dat niet meer iets voor de bovenbouw van de middelbare school? Juist niet!

Uit onderzoek blijkt dat kinderen die op jonge leeftijd al in aanraking komen met verschillende beroepen en sectoren, op latere leeftijd vaak beter in staat zijn een bewuste studie- en loopbaankeuze te maken. (bron ‘Beroepsoriëntatie op de basisschool’- Jet-Net & Technet). Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen.

Een waardevolle bron van ervaringsverhalen en expertise zijn natuurlijk de ouders van je leerlingen! Scholen hebben veel expertise in huis met hun ouders waar zij meer gebruik van kunnen maken. Ouders zijn daartoe graag bereid, aldus onderzoek van Ouders & Onderwijs.

Samen in de klas

Samen in de klas stimuleert samenwerking tussen school en ouders door ontwerplessen aan te bieden die leerkracht en een ouder (of grootouder, ander familielid, buur of andere externe) écht samen kunnen geven. De ouder als ervaringsdeskundige op het onderwerp en de leerkracht als expert op klassenmanagement en didactiek.

Door ouders in te zetten als experts in de klas, haal je de echte (beroepen)wereld de klas in. De vragen in de ontwerplessen krijgen betekenis en kinderen raken nog meer betrokken bij de beroepen en onderwerpen die in de klas aan bod komen. Voor leerkrachten geeft het vertrouwen dat er een deskundige op het onderwerp in de klas is en natuurlijk kun je een extra paar handen vaak goed gebruiken. Ouders vinden het heel prettig om op hun expertise gevraagd te worden. Ook is het fijn dat de leerkracht verantwoordelijk blijft voor het klassenmanagement en de didactiek. Tenslotte krijgen de ouders een waardevol inkijkje in de klas en vaak meer respect voor de leerkracht!

Enthousiast? In ons lessenoverzicht bij ‘Ready-to-go’ kun je aan de linkerzijde van de pagina een vinkje zetten bij ‘met ouder/externe’ om zo alle lessen te zien die je goed samen met een ouder kunt geven. Natuurlijk kun je ook alle andere lessen samen met een ouder geven, alleen is het dan handig om samen even af te stemmen wie wat doet. 

Inspiratieverhalen over ouders in de klas vind je onder andere in deze blogs:

• Elkaar aanvullen
• Leren van wat niet werkt
• Echt vanuit de kinderen
• Ouders samen met de school

Beroepen en boeken

In de Kinderboekenweek van 2021 ‘Worden wat je wil’ staan beroepen centraal. Een mooie gelegenheid om ouders de klas in te vragen, bijvoorbeeld via een Samen in de klas les. Ook boeken kunnen een mooie ingang bieden om in een beroep te duiken én om te gaan ontwerpen.

Door zich in te leven in de personages uit het boek, voelen kinderen zich meer betrokken en groeit hun plezier in lezen. Het aardige is dat lezen en ontwerpen elkaar versterken. Door te lezen ontwikkel je je creativiteit en probleemoplossend vermogen. Ook kun je meer te weten komen over andermans gevoelens en gedachten, en dat is belangrijk voor de ontwikkeling van empathie. Én voor het vergoten van je kennis over de wereld, bijvoorbeeld over beroepen! Door op deze manier iemand uit een boek te helpen met zelfbedachte oplossingen, voelen kinderen zich meer betrokken en groeit hun plezier in lezen én ontwerpen. Zo worden kinderen gemotiveerde lezers, creatieve denkers en probleemoplossers.

Wil je ook aan de slag met boeken, beroepen en ontwerpen? Download hier ons inspiratievel vol ontwerpvragen bij thematitels van de Kinderboekenweek 2021. Ook bruikbaar als je het op een ander moment over beroepen hebt!

Meer weten over lezen en ontwerpen en hoe je je eigen ontwerpvragen bij boeken kunt maken? Dat lees je in dit artikel.

Deze acht belangrijke vaardigheden ontwikkel je als je aan het onderzoeken bent.

De onderzoeksvaardigheden
Ontdek de vaardigheden die belangrijk zijn bij het leren onderzoeken. Leer jouw leerlingen ze eenvoudig herkennen en ontwikkelen. De onderzoeksvaardigheden zijn in kaart gebracht door Ontwerpen in de klas in samenwerking met Erasmus Universiteit en TU Delft.

Focus op vaardigheden
Tijdens het onderzoeken willen leerlingen het liefst dat hun bevindingen kloppen bij hun voorspelling. Vaak is dat niet zo. Dat betekent natuurlijk niet dat ze niks nieuws hebben geleerd. Integendeel. Meestal leer je zelfs meer als je bevindingen niet kloppen met je voorspelling. Belangrijk dus: het gaat bij onderzoeken om het proces. Focus op vaardigheden, niet op bevindingen (resultaat).

Hieronder bespreken we elke onderzoeksvaardigheid in het kort. Bekijk deze uitgave over de onderzoeksvaardigheden voor meer informatie en inspiratie.

1 Wees nieuwsgierig. Leerlingen benutten hun nieuwsgierigheid om meer te weten te komen over zichzelf en de wereld om hen heen. Ze merken bijzonderheden op en ontdekken ongewone dingen. Ze stellen veel vragen en proberen dingen uit. 

2 Neem waar. Leerlingen nemen rustig de tijd om waar te nemen en metingen te doen. Ze gebruiken alle zintuigen en staan open voor onverwachte dingen. Ze leggen hun waarnemingen objectief, nauwkeurig en gestructureerd vast.

3 Gebruik je verbeelding. Leerlingen gebruiken hun verbeelding om te bedenken hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Ze verzinnen nieuwe antwoorden, doen voorspellingen en bedenken verklaringen. Ze durven in nieuwe en ongebruikelijke richtingen te denken.

4 Deel ideeën. Leerlingen onderzoeken samen met klasgenoten en met mensen die bij het onderzoek betrokken zijn. De leerlingen gebruiken ideeën van anderen én laten anderen hun ideeën gebruiken. Samen wordt het beter.

5 Trek in twijfel. Leerlingen trekken informatie en bevindingen in twijfel. Ze denken kritisch na of het echt klopt en kunnen dat onderbouwen met bewijzen en tegenbewijzen.

6 Hak in stukken. Leerlingen analyseren informatie en bevindingen. Op basis van kenmerken delen ze het geheel op in stukken. Ze laten weg wat niet nodig is en gebruiken alleen het belangrijkste. Ze komen tot de kern.

7 Ontdek de samenhang. Leerlingen zoeken en verklaren verbanden. Ze ontdekken hoe dingen invloed op elkaar uitoefenen. Ze delen in en maken van stukken één geheel.

8 Reflecteer. Leerlingen wisselen tussen verschillende manieren van denken. Ze stellen vragen en bedenken voorspellingen en verklaringen. Ze analyseren en ontdekken de samenhang. Ze luisteren naar hun eigen mening en werken goed samen. 

Nozie de Nieuwsgierige. Wil je dat jouw leerlingen de onderzoeksvaardigheden zelfstandig oefenen? Wil je dit integreren in je lessen? Gebruik dan Nozie de Nieuwsgierige: met de veertig Nozie-kaarten kunnen leerlingen zelf hun nieuwsgierigheid, creativiteit en onderzoeksvaardigheden ontwikkelen. Bestel Nozie!

Deze zeven belangrijke vaardigheden ontwikkel je als je aan het ontwerpen bent.

De  ontwerpvaardigheden
Ontdek de vaardigheden die belangrijk zijn bij het leren ontwerpen. Leer jouw leerlingen ze eenvoudig herkennen en ontwikkelen. De ontwerpvaardigheden zijn in kaart gebracht door Ontwerpen in de klas in samenwerking met de TU Delft. 

Focus op vaardigheden
Het resultaat van een ontwerpactiviteit is vaak een schets of een model, waarvan je – puur als je naar het resultaat kijkt – van zou kunnen vinden dat het beter kan. Luister je echter naar de verhalen áchter het ontwerp, dan ontdek je de meest innovatieve ideeën van leerlingen. Belangrijk dus: het gaat bij ontwerpen om het proces. Focus op vaardigheden, niet op resultaat.

Hieronder bespreken we elke ontwerpvaardigheid in het kort. Wil je meer informatie, dan kun je doorlezen op de blogs.

1. Denk alle kanten op. Leerlingen bedenken veel, verschillende en originele ideeën. Ze bekijken het probleem van alle kanten. Ze zeggen niet: “Dat kan niet”. Ze komen met meer en meer ideeën. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid denk alle kanten op voor praktische tips en oefeningen.

2. Breng ideeën tot leven. Leerlingen werken hun ideeën duidelijk uit, zodat zij en anderen de ideeën goed begrijpen. Ze gebruiken verhalen, tekeningen, modellen en prototypes. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid breng ideeën tot leven voor meer informatie en inspiratie.

3. Durf uit te proberen. Leerlingen proberen hun ideeën en oplossingen zo snel mogelijk uit. Ze gaan expres op zoek naar wat nog niet goed werkt. Ze leren daarvan en gebruiken dat om ideeën beter te maken. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid durf uit te proberen en oefen.

4. Deel ideeën. Leerlingen ontwerpen samen met klasgenoten en met mensen die met het probleem te maken hebben. De leerlingen gebruiken ideeën van anderen én laten anderen hun ideeën gebruiken. Samen wordt het beter. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid deel ideeën.

5. Leef je in. Leerlingen verplaatsen zich in mensen die met het probleem te maken hebben. Ze leven zich in en gaan op zoek naar hún wensen. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid leef je in en ontdek diverse werkvormen om deze vaardigheid te oefenen.

6. Bepaal je richting. Leerlingen herkennen wat bij elkaar hoort. Ze voegen ideeën en informatie samen tot één geheel. Ze vormen hun eigen mening over het probleem en over oplossingen. Ze bepalen hun eigen richting. Bekijk onze blog over de ontwerpvaardigheid bepaal je richting.

7. Gebruik het proces. Leerlingen wisselen tussen verschillende manieren van denken. Ze verzinnen veel ideeën en kiezen er daarna een paar uit. Ze luisteren naar hun eigen mening en werken goed samen. Ze denken aan details en aan het overzicht. 

Nozie de Nieuwsgierige. Wil je dat jouw leerlingen de ontwerpvaardigheden zelfstandig oefenen? Wil je dit integreren in je lessen? Gebruik dan Nozie de Nieuwsgierige: met de veertig Nozie-kaarten kunnen leerlingen zelf hun nieuwsgierigheid, creativiteit en ontwerpvaardigheden ontwikkelen. Bestel Nozie!

Formatief evalueren. Bestel hier de kaartenset Ontwerpen in Beeld met zeven oefenkaarten van de ontwerpvaardigheden in eenvoudige taal voor de leerlingen én werkvormen om de ontwerpvaardigheden formatief te evalueren.

“De ontwerpboxen zijn voor herhaling vatbaar! Wat een verrijking en wat een grote betrokkenheid bij kinderen.”

“Ik vond het heel prettig werken. De bijbehorende lesbrief was compleet en duidelijk, de powerpoint vond ik prettig als houvast. De kinderen waren actief en enthousiast. Voor een leerkracht een erg laagdrempelige manier om een ontwerples te doen” 

Wow! Deze feedback, die we van leerkrachten hebben ontvangen, sluit precies aan bij de drie belangrijkste redenen waarom wij de ontwerpboxen hebben ontwikkeld. 

1 – Laat je inspireren
In de ontwerpboxen vind je diverse ontwerpactiviteiten bij aansprekende thema’s en onderwijsdoelen. Volop inspiratie, want wij weten: ontwerpen moet je gewoon een keer doen! Steevast krijgen we na een eerste keer ontwerpen te horen: “Wat een enthousiasme, wat een grote betrokkenheid, alle kinderen doen mee!” Oók van leerkrachten en pedagogisch medewerkers, die in eerste instantie aangeven dat ontwerpen buiten hun comfortzone ligt.

• 

• 

• 

2 – Ga direct aan de slag
In de ontwerpbox vind je alles wat je nodig hebt om direct aan de slag te gaan: een ontwerpopdracht, een powerpoint ter ondersteuning en aantrekkelijke materialen om mee te ontwerpen. Met de ontwerpbox kun je jezelf inspiratie en tijd kado doen. “Handig om alles zo bij elkaar te hebben! De voorbereiding heeft me hierdoor weinig tijd gekost.”

• 

• 

• 

3 – Maak kennis met ontwerpen
“Hoe krijg ik mijn collega’s mee?” Dat is een veelgestelde vraag door leerkrachten en pedagogisch medewerkers, die al enthousiast met ontwerpen aan de slag zijn. De ontwerpbox is een prachtige laagdrempelige kennismaking met ontwerpen, dat is wat leerkrachten aangeven na het inzetten ervan. “Alle collega’s hebben meegedaan! Van collega’s, die nog wat aarzelend waren om te starten met ontwerpen, hoorde ik terug dat ze verrast waren hoe intensief en betrokken alle kinderen aan de slag gingen. Een kado voor de kinderen en de school!” 

Zet jij al ontwerpboxen in?
Houd onze website en nieuwsbrief in de gaten voor alle laatste informatie over de ontwerpboxen.

Dan nog even dit: we genieten van de waardevolle samenwerking, die we hebben met Middin. De ontwerpboxen worden ingepakt door volwassenen met een beperking. Hun enthousiasme werkt aanstekelijk. Geweldig om te zien hoezeer zij betrokken zijn bij de kinderen, die met de ontwerpboxen aan de slag gaan. “Wat fijn dat ik iets kan doen voor de kinderen! Hopelijk weten ze dat ik meehielp.”

Hoe kun je zorgen dat kinderen meer plezier krijgen in lezen? Ga aan de slag met ontwerpen in de Kinderboekenweek en ontdek hoe ontwerpen een positief effect heeft op leesbevordering. 

Leesbevordering begint met motivatie. Als je gemotiveerd bent om te lezen, lees je vaker, waardoor je leesvaardigheid groeit, wat weer voor meer motivatie zorgt. Leesmotivatie, leesfrequentie en leesvaardigheid hangen dus nauw met elkaar samen. 

Het Kohnstamm Instituut en de Kennisrotonde hebben onderzoek gedaan naar effectieve manieren voor leesbevordering. Naast het creëren van de juiste voorwaarden, zoals gelegenheid bieden in het curriculum en zorgen voor een actueel en breed boekenaanbod, wordt aanbevolen om in te zetten op het verhogen van de intrinsieke motivatie. 

• Sluit aan bij de belangstelling van een kind.
• Geef kinderen vrije keuze en autonomie. Laat ze kiezen wát ze willen lezen en met wie.
• Zorg dat kinderen lezen nodig hebben. Onderzoek wijst uit dat als je teksten nodig hebt in meer-omvattende opdrachten, zoals bij ontwerpend leren, dat dit een positief effect heeft op de leesbevordering.

Lezen en ontwerpen is misschien een combinatie waar je niet zo snel aan denkt. Het blijkt een gouden combinatie. Boeken staan vaak bol van de problemen, want dat maakt een boek immers spannend! Kinderen staan vaak te springen om iemand te helpen en problemen op te lossen. Door iemand uit een boek te helpen met zelfbedachte oplossingen, voelen kinderen zich meer betrokken en groeit hun plezier in lezen én ontwerpen. Zo worden kinderen gemotiveerde lezers, creatieve denkers en probleemoplossers. 

Ontwerpen in de kinderboekenweek

Elk jaar ontwikkelt Ontwerpen in de klas ontwerpboxen bij thematitels van de kinderboekenweek. Omdat het zo’n geweldige combinatie is. Wat zit daar in?

• superleuke ontwerpactiviteiten passend bij een boek
• voldoende materialen voor 32 kinderen
• alles wat je nodig hebt om direct aan de slag te gaan

Houd onze nieuwsbrief, facebook, linkedin of instagram in de gaten voor nieuws over de ontwerpboxen!

Eigen ontwerpvragen bij boeken

Zelf kun je ook ontwerpvragen bedenken bij boeken. Lees een boek en ga op zoek naar een personage met een probleem. Maak vervolgens van dit probleem een ontwerpvraag. Vanuit een probleem kun je namelijk niet zo makkelijk in oplossingen denken, vanuit een vraag lukt dit vaak wel. Bedenk een aantal verschillende ontwerpvragen, zodat je wat te kiezen hebt. Handige starters voor ontwerpvragen:

• Hoe kun je … ?
• Hoe kan (vul het personage met het probleem in) … ?
• Ontwerp iets dat …

Maak een keuze uit de ontwerpvragen. Het helpt om de ontwerpvragen te ‘scoren’ op onderstaande criteria:

• Is de vraag open en stuurt deze niet in een richting?
• Zijn er veel verschillende oplossingen mogelijk?
• Is het een leuke vraag die kinderen aanspreekt?

Ga met de gekozen ontwerpvraag aan de slag. Laat de kinderen veel verschillende oplossingen verzinnen. Je kunt inspiratiekaarten gebruiken om ze te ondersteunen bij het verzinnen. Geef de kinderen waar mogelijk gelegenheid om de oplossingen te tekenen met tekenmateriaal, te maken met knutselmateriaal of te bouwen met constructiemateriaal.

Weer naar school! Ontdek onze handige tips om te oefenen met samenwerken, inleven en creativiteit.

Coöperatieve spellen

In de eerste weken wil je extra veel aandacht besteden aan het creëren van een goede sfeer en een veilig klimaat. Met coöperatieve spellen waarbij kinderen op elkaar aangewezen zijn om de opdracht te laten lukken werk je daar aan! Hieronder staan drie spellen die je met de hele klas kunt doen. Ook geschikt als energizers.

1 Gordiaanse knoop

Kom samen uit de knoop.

2 Op een lijn

Laat de kinderen op een rij gaan staan. Zodra iedereen weet op welke manier de rij gevormd moet worden, mag er niet meer gepraat worden! Iedereen is dan stil. Kies één manier uit de volgende opties of bedenk zelf wat!

• Van klein naar groot
• Alfabetische volgorde van jullie voornamen
• Op leeftijd
• Alfabetische volgorde van jullie achternamen
• Op schoenmaat (van klein naar groot)
• Op huisnummer
• Alfabetische volgorde van de naam van je moeder
• Vanaf januari gerekend wie er het eerst jarig is tot wie er het laatst jarig is

3 Naar voren stappen

Laat de kinderen op een rij staan met het gezicht naar dezelfde kant. Ze moeten allemaal een stap naar voren doen om deze opdracht te laten lukken, maar er mag altijd maar één kind tegelijk naar voren stappen. Als toch meerdere kinderen tegelijk stappen, moet iedereen weer terug op de lijn gaan staan. De kinderen mogen niet praten of een teken geven en ze mogen alleen naar voren kijken. Lukt het? Probeer het dan eens met ogen dicht! 

Voor meer groepsvormende activiteiten kun je hier kijken: https://www.onderwijsmaakjesamen.nl/actueel/gratis-download-groepsvorming-activiteiten/

Leer elkaar beter kennen

Misschien zijn er nieuwe groepen gevormd dit jaar, nieuwe kinderen in de klas. Misschien is de klas hetzelfde als volgend jaar. Maar elkaar beter leren kennen is altijd fijn!

Dat past mooi bij de ontwerpvaardigheid ‘Leef je in’. Veel tips uit deze blog zijn dan ook nu goed bruikbaar. Laat kinderen elkaar interviewen of observeren. Of laat ze samen brainstormen om problemen op te lossen met de Help, een probleem! kaarten.

Ontwerplessen

Op ontwerpenindeklas.nl staan ook hele toepasselijke lessen om in deze periode te doen:

	Vrienden maken. Voor groep 1 tot en met 8: Hoe kun je nieuwe vrienden maken?
	Samen spelen. Voor groep 1 tot en met groep 4. Met behulp van rollenspel verzinnen kinderen oplossingen om samen te spelen als je van elkaar verschilt.
	Groepjes maken. Voor groep 4 tot en met 8: Hoe kun je groepjes maken waar iedereen blij mee is?

Een fijne start van het schooljaar gewenst!

En voor straks alvast: de Kinderboekenweek! Als je creatieve ontwerpopdrachten zoekt en niet te veel tijd kwijt wilt zijn met de voorbereiding, kun je één van onze ontwerpboxen bestellen!

 

Ondanks alle verschillen in hoe kinderen de afgelopen tijd hebben beleefd, is het belangrijk voor álle kinderen dat er aandacht is voor wat ze meemaken en dat ze zich gezien en gewaardeerd voelen.

Sommige kinderen zullen blij zijn dat ze weer naar school mogen, anderen hebben school niet gemist. Sommigen kennen iemand die ziek is geweest, misschien zijn sommigen iemand verloren. Er zijn kinderen jarig geweest en velen hebben hun vrienden gemist. Sommige kinderen hebben veel vragen, anderen willen het liefst gewoon lekker aan het werk.

TIPS VOOR GOEDE STARTACTIVITEITEN

Het is belangrijk om kinderen ruimte te geven om hun ervaringen te delen. Dit kan in klassikaal gesprek, maar het is vaak prettiger en minder beladen om dit in kleine, informele gesprekjes te doen. We delen twee activiteiten met jullie. Eén activiteit voor het hoofd en één voor de handen.

TIP 1 Maak je hoofd leeg: vergeten en bewaren

1. Geef elk kind drie briefjes. Op één van de briefjes schrijven ze iets waar ze blij van werden uit de afgelopen periode. Op een ander briefje schrijven ze wat ze het vervelendst vonden aan de afgelopen periode. Op het derde briefje mogen ze iets bijzonders uit de afgelopen periode schrijven of iets wat ze zich afvragen.
2. Nu gaan alle kinderen rondlopen. Als ze iemand anders tegenkomen, geven ze elkaar een high five en delen ze met elkaar wat op hun briefjes staat. Wat zijn overeenkomsten en wat zijn verschillen? Daarna zoeken ze een ander maatje.
3. Laat iedereen weer zitten en vraag naar wat er veel voorkwam. Wat zouden de kinderen uit de afgelopen periode niet missen? Wat mag er wel weg? En wat was er eigenlijk (onverwacht misschien) heel leuk en zouden ze vaker of meer willen doen? 
4. Deel samen de briefjes in:
   • Stapel voor de briefjes die weg mogen. Kras ze door, verscheur ze of bedenk een andere manier om hiervan af te komen.
   • Briefjes met dingen die je vaker wilt doen of waar je aan wilt blijven denken. Maak hier een plek voor in de klas.
   • Overige briefjes, zoals (nog) onbeantwoorde vragen of ideeën. Bewaar deze, maak er eventueel een plek voor in de klas en kijk of je antwoorden kunt vinden.

Naast het delen van ervaringen, zal er ook ruimte zijn voor wennen aan elkaar, groepsvorming en het maken van afspraken. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat kinderen op school heel regelmatig hun handen wassen. Met dit soort afspraken kun je ook heel praktisch aan de slag. Je kunt kinderen laten meedenken!

TIP 2 Lekker praktisch aan de slag: handen wassen

1. Vertel de ontwerpvraag: Hoe kunnen we zorgen dat we onze handen genoeg wassen?
2. Brainstorm klassikaal met elkaar. Laat de kinderen de eerste ideeën die bij hen opkomen vertellen. Schrijf en teken de ideeën op het bord.
3. Zet daarna de inspiratiekaarten in. Lees de eerste inspiratiekaart voor: wat zou een brandweerman doen om te zorgen dat we onze handen genoeg wassen? Die zou misschien elk half uur het alarm van zijn brandweerwagen laten afgaan. Hoe kun je dat vertalen voor in de klas? Laat de kinderen met ideeën komen en zet daarna een volgende inspiratiekaart in.
4. Kies samen een aantal haalbare, originele ideeën uit om daadwerkelijk toe te passen. Laat de kinderen met een paar tegelijk naar het bord komen en vraag ieder voor zich stippen te zetten bij twee ideeën. Je kunt ook stemmen met stembriefjes. Je kunt natuurlijk ook ideeën écht gaan maken en uitproberen! Deze uitwerkkaarten helpen om daarvoor samen een plan te maken.

Ontwerpen kan kinderen zo een gevoel van empowerment geven. Je kunt zelf iets doen aan een probleem. Ofwel door er oplossingen voor te verzinnen, ofwel – als ze buiten jouw controle vallen – door te kiezen hoe je er zelf mee omgaat.